Şikayet etmek hayatımızın bir parçası. Çocuklar teneffüste onlarla oynamayan arkadaşlarından, öğretmenin sert davranmasından, çok fazla ödevden dolayı şikayet eder. Biz büyükler ise iş yoğunluğundan, patronun tavırlarından, mesai saatlerinden, partnerimizin gecikmesinden, trafikten veya gün içinde karşılaştığımız insanların bazı davranışlarından şikayet ederiz.Kimisi için şikayet bir yaşam biçimidir ve doğal iletişim biçimleri şikayet etmekle şekillenir. Bu insanlar hiç durmadan gün boyu şikayet edebilirler! Eminiz ki senin de aklına böyle davranan kişiler geliyordur, etrafında sürekli acı çeken birilerinin var olması sinir bozucu olabilir? Şikayet etme davranışına karşı yapıcı alternatiflere yönelebiliriz, hadi bunlara bir göz atalım!
Şikayetin ne kadarı fazladır?
Gün boyu oturup hayatımızdaki olumsuzluklara odaklanamayız. Bazılarımız hayatı güzelleştiren şeylerin farkında olup şükreder ve iletişim kurmaya çalışır. Özel anlarımızı sevdiklerimizle paylaşmak isteriz ve tutkularımızın peşinden gideriz. Şükredeceğimiz şeyleri yazarız veya kendimize etrafımızdaki olumsuzlukları hatırlatacak farklı ritüeller gerçekleştiririz. Fakat nedense yine de kendimizi gerekenden fazla şikayet ederken buluruz.Elbette zaman zaman hayal kırıklıklarımızı ifade etmemiz, sevdiğimiz insanlarla olumlu şeyler kadar olumsuz olanları da paylaşmamız gerekir. Zor bir seçimin kıyısındayken veya sıkıntılı anlarda güvendiğimiz insanların görüşlerini almak isteriz. Olumlu deneyimler yaşasak da genellikle olumsuz hikayeleri paylaşırız. İşte bu sohbetler, aşırı şikayet ve dedikoduya dönüşebilir. Peki ama acaba şikayet etmemizin altında yatan asıl neden nedir?
Peki neden şikayet ederiz?
Stresin baskısını azaltmak için
Aslında şikayet etmek, içimizde oluşan stresin baskısını azaltmak için yakınlarımızla konuşmaktır. Çocuklarımızın öğretmenlerinden, bizim çalışma arkadaşlarımızdan ve patronumuzdan şikayet etmemizin başlıca nedeni stres atmaktır. Hayal kırıklıklarımızı öfkemizi yüksek sesle ifade ederek stresi serbest bırakırız ve işitilmiş olduğumuzu hissederiz.
Çözüm bulamadığımız durumlarda
Patronundan şikayet eden kişi kendini işinde kapana kısılmış hisseder. Çocuğunuz çok bunaldığı için fen ödevinden şikayet eder. Bunalmış, endişeli, incinmiş, kapana kısılmış gibi hissediyorsak, en önemlisi bir çözüm yolu oluşturamıyorsak ve harekete geçecek cesaretimiz yoksa şikayet ederiz.
Depresif olduğumuzda
Ümitsizlik, depresif ruh hali ve depresyon insanın enerjisini tüketir ve sadece bardağın boş olan tarafını görmesine sebep olur. Aynı şeyleri yapıp, farklı sonuçlar bekleriz ve umutsuzluğa sürükleniriz. Şikayet ederiz çünkü elimizden başka bir şey gelmez.
Yetersizlik hisseden çocuklarda
Kız kardeşi kadar zeki ya da erkek kardeşi kadar atletik olmayan ortanca çocuk, dikkat çekmek için farklı yollar dener. İlgi, sempati ve destek toplamak için kendince şikayet eder ve mızmızlanır. Yetişkinlerin dünyasında işe yaramasa da çocuklar için bu, bir çıkış yolu olabilir.
Yapmaman Gerekenlerin Listesi
Şikayetlerden şikayet etme
Sana yapılan şikayetten şikayet edersen, incitici olabilirsin. Çünkü o anda karşındaki kişi, farklı açıları görme yetisinden yoksundur. Karşımızdakinin şikayeti hakkında şikayet etmek, sıkıntıları körükler, yargılanma hissi doğurur, daha fazla yıpranma ve olumsuzluğa neden olur. Eğer o anda kendi stresinden dolayı dinlemeye ve destek vermeye uygun değilsen bunu açıklıkla söyle ve sakinleşmenin yollarını bul.
Aynı tavsiyeyi defalarca verme
Elbette yardım etmek ve karşındakinin sorununa çözüm bulmak istiyorsun. Bu harika. Ama verdiğin tavsiyeler işe yaramıyor ve hiçbir şeyi değiştirmiyor olabilir. Bu durumda ya rotanı değiştir ya da ortamı. İki kişinin sürekli aynı yararsız konuşmaları yapması sadece hüsran getirir.
Şikayeti körükleme
Sevdiklerinin şikayet etmesi karşısında destekleyici ve anlayışlı olmak istemen harika. Fakat şikayet seansını karşılıklı iç çekişler ve şımartmalarla dolu 3 saatlik bir dramaya çevirmenin kimseye faydası yok. Bunu yapmak şikayeti körüklemeye ve hissedilen olumsuz duyguları yükseltmeye sebep olur. Bir şikayet seansının ilk kuralı, odaklanmış bir dinleyici olmaktır. Şikayet eden kişinin nefes almasına izin ver, bırak hikayesini anlatsın… Kurtarıcı veya nasihat veren olma, sadece dinle.
Yapman Gerekenler Listesi
Düşüncelerine “Dur!” de
Bu teknik çok faydalı olduğundan terapistler tarafından sorun çözmekte sıkça kullanılır. Kafanda olumsuz bir düşünce belirdiğinde ona “dur” de. Bunu yüksek sesle yap hatta dur işaretini de ekle. Kayıtsız şartsız sadece bekle ve hiçbir tepki verme, zihninin biraz ferahlamasını bekle. Anlık yoğun duygularını biraz dizginledikten sonra da memnuniyetsizliğinin kaynağını tanımla, sonra da onu nasıl çözebileceğini düşün. Aklında bulunsun, çözüm yolları oluştururken not almak da fazlasıyla etkili bir yöntem!
Günlük tut
Not almak demişken, günlük tutmak sandığından çok daha faydalı olabilir. Günlük tekniğini kullanarak şikayet kaynağını yok etmek için; sorununla ilgili objektif ol, ne hissettiğini yaz ve ardından düşüncelerini olabildiğince olumlu bir yere çekip alternatif çözümler üret.
Destek al
Kendini kötü hissettiğinde ve konuşacak biri gerektiğinde arayacak arkadaşlara ve aileye sahip olmak gerçekten paha biçilmez bir zenginlik. Ama onları sadece şikayet etmek için arama. Onlara hayatındaki güzelliklerden de bahset ve onlarla birlikte gül! Çok büyük bir zorlukla karşılaşırsan hislerini anlat, verdikleri tavsiyeleri yakala ve sonra daha güzel konulara geç. Ayrıca her zaman rahatsızlıklarını çözmek adına terapi seanslarından faydalanabilirsin, uzman psikolojik desteği gerçekten gözden çıkarmamamız gereken değerli bir kaynak.
Minnet duy
Sahip olduğun güzellikleri saymak seni kötü ruh halinden çıkarıp hayatındaki olumlu etkenlere yaklaştırır. Deneyimlerinin, elindekilerin, çevrenin olumlu yanlarına odaklanır ve memnuniyetsizliğini daha objektif bir şekilde ele alırsın. Öyle şanslı hissedersin ki şikayet etmen zorlaşır.
Harekete geç
Şikayet etme dürtüsü memnuniyetsizlik hissi ve bu durumu değiştiremiyor olmaktan kaynaklanır. Bir sonraki şikayetinden önce bir düşün; şikayet etmek yerine koşulları değiştirmen mümkün olabilir mi? Neler yapabileceğine odaklan ve harekete geç!
İyimserliği seç
Elimizde bazı seçenekler var, mesela olumsuz veya olumlu tavır takınmak. Olumlu olanı seçmek çok daha kolay. Uzmanlara bakılırsa olumsuzluktan kurtulmanın tek yolu seçimi değiştirmek. Hemen şimdi, olumsuz düşünceleri ve sözcükleri olumlu yaklaşımlarla değiştir, emin ol ki her şey güzel olacak, tüm olumsuzluklar zamanla ve düzenli, düşünceli yaklaşımlarımızla son bulacak. Sonuç olarak şikayet etmek kadar doğal, hatta yerine göre faydalı bir davranış yok. Hepimiz olumsuzluklarla baş ederken şikayet edebiliriz. Önemli olan şikayet ettiğimizle kalmamak ve bunu sürekli bir davranışa çevirmemek, bunun yerine sorunlarımıza farkındalıkla yaklaşıp onlara yapıcı çözümler getirmektir.Şikayet et, ancak farkındalıkla et; memnuniyetsizliğinin kaynağını tanımla, şikayetlerinin sınırını çiz ve yapıcı davranışlarda bulun. Denemeye hemen başlayabilirsin!
Son yorumlar